Religia dla wielu osób stanowi bardzo ważny aspekt życia. Wiąże się z tradycją, wychowaniem, a także określonymi zasadami postępowania. Nie możemy zapominać o tym, że każdy z nas ma prawo wyboru co do tego, w co lub kogo wierzy. Z szacunku do różnych religii w wielu państwach przyjęto regulacje odnośnie obrażania i szykanowania wyznania drugiego człowieka. Udowodnienie takiej zniewagi może przynieść ze sobą szereg poważnych konsekwencji. O tym, co konkretnie grozi za jawne poniżanie wiary drugiego człowieka przeczytasz w poniższym artykule.
Jak prawo definiuje obrazę uczuć religijnych?
Zanim jednak zajmiemy się konsekwencjami tego czynu, należy sformułować dokładniejszą definicję tego sformułowania. Jest to pojęcie bardzo szerokie, a Kodeks karny nie podaje konkretnych i szczegółowych zachowań. Obraza uczuć religijnych jest rozumiana przez prawo jako publiczne znieważenie przedmiotu czci religijnej, bądź miejsca przeznaczonego do publicznego wykonywania obrzędów religijnych. Jednak co z samym pojęciem uczuć religijnych? Jest to rzecz bardzo subiektywna, ale według Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej są to wszelkie stany psychiczne, których istotę stanowi wewnętrzne ustosunkowanie się do przeszłych, teraźniejszych i przyszłych zdarzeń związanych z daną religią lub formą jej wyrażania.
Jakie przesłanki muszą zaistnieć?
Jak już pisaliśmy wyżej pojęcie uczuć religijnych jest bardzo subiektywne i niezwykle trudne do jednoznacznego zdefiniowania. Dlatego też, aby można było mówić o ich zniewadze muszą wystąpić pewne warunki. Przede wszystkim obraza musi mieć publiczny charakter, co oznacza, że może ją dostrzec większa, bliżej nieokreślona liczba osób. Co ciekawe warunek ten nie może być spełniony w sytuacji, w której takie zachowanie zostało zarejestrowane i rozpowszechnione dalej za pośrednictwem mediów szerszej grupie osób. Sprawca musi również celowo zmierzać do wywołania u danego człowieka odczucia obrazy jego uczuć religijnych. Uczucie to musi być wówczas ściśle powiązane z przedmiotem bądź treścią konkretnego wyznania.
Jakie konsekwencje mogą grozić za ten czyn?
Według art. 196 Kodeksu Karnego : „Kto obraża uczucia religijne innych osób, znieważając publicznie przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów religijnych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”. Jednak osoba obrażona może dochodzić swoich praw również na podstawie art. 194 i 195 Kodeksu Karnego. W obu tych przepisach wobec sprawcy można zastosować takie same sankcje jak w przytoczonym wyżej artykule 196. Ateiści również mają możliwość uzyskania stosownego zadośćuczynienia w wypadku, w którym ktoś krytykuje i jawnie ubliża ich światopoglądowi. Do sprawiedliwości mogą oni dążyć na podstawie art. 448 Kodeksu Cywilnego, który brzmi następująco: ,, W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia’’. Należy również pamiętać o tym, że o obrazie uczuć religijnych możemy mówić w świetle prawa tylko wtedy, gdy zostaną spełnione przesłanki zarówno subiektywne jak i obiektywne związane z uczuciami poszkodowanego.